Chị tôi

 “Bài thơ “Chị tôi” là của một cựu sinh viên trường Xây dựng sáng tác. Sau năm 1980, bài thơ này được Trần Tiến sử dụng để viết thành ca khúc nổi tiếng về số phận của những người thôn nữ. Đây là một tặng phẩm mà Trần Tiến đã gửi tặng người dân làng cổ Trường Yên (Hoa Lư – Ninh Bình), nơi có địa danh Cầu Đông nổi tiếng.

Theo các cụ cao niên trong làng Yên Thành, nhân vật tôi- tức tác giả bài hát là con trai út trong gia đình có 2 con gái, một con trai. Ông sinh năm 1947, bố mất sớm, mẹ ông bị ốm liệt đến năm ông 20 tuổi thì mất. Người chị cả của ông sinh năm 1940, chị còn lại sinh năm 1945. Theo phong tục cũ thì con gái phải tang cha mẹ 3 năm, đó là lý do khiến người chị cả lỡ bước khi “người đàn ông” trong bài hát không đủ kiên nhẫn để chờ đợi nữa. Người đàn ông này cũng không rõ lai lịch ngoài việc về xây chiếc cầu nối bờ sông.

Sau khi chị cả mất, người em trai theo học đại học xây dựng và thường lui về sống cùng gia đình người chị thứ 2 lúc này cũng đã xa giá theo chồng. Vì thế mà những lần trở về cố hương của anh thường mang nhiều cảm xúc khi tất cả chỉ là những kỷ niệm và hồi ức bên nấm mồ người chị. Tác phẩm thơ của người kỹ sư xây dựng này trở lên nổi tiếng khi nó được đăng tải và nhạc sĩ Trần Tiến đã sử dụng để sáng tác ra bài hát “Chị tôi”. Bài hát mang đậm triết lý nhân sinh sâu sắc về thân phận của người con gái khi mà xã hội còn trọng nam khinh nữ, không thể quyết định được số phận của mình”.

Năm chị mười tám đẹp nhất làng

Bao người dạm hỏi rước kiệu sang

Nhưng mà chị bảo: “còn chưa lớn,

Chẳng dám làm dâu, sợ bẽ bàng”

Anh ở đô thành mới về đây

Công trình thủy lợi chuẩn bị xây

Ngày kia bất chợt vô tình thấy

Chị cười duyên dáng – anh đắm say

Mùa Thu năm ấy mưa nhiều quá

Công trình tạm hoãn lại ít hôm

Anh đi thăm hỏi quanh làng xóm

Nhìn thấy cô nàng dưới hoàng hôn

Hôm ấy chiều mưa, nhuộm tím buồn

Anh về thơ thẩn, nhớ chị luôn

Đêm ngồi ôm đàn nghêu ngao hát

Có người con gái ngẩn ngơ hồn

Rồi trong một buổi sáng bình minh

Anh liều gặp chị để tỏ tình

E thẹn gật đầu, chị đồng ý

Mặt trời rạng rỡ mỉm cười xinh

Mấy bận thu rồi mà chưa thấy

Anh về thưa mẹ chuyện trầu cau

Ai hỏi chị đều bênh anh ấy

Chắc đợi xây xong mấy nhịp cầu

Công trình hoàn thiện đã từ lâu

Anh về ra mắt mẹ nàng dâu

Mẹ anh mỉm cười, ưng chị lắm

Chỉ đợi tới ngày họ bên nhau

Rồi lại công trình , lại đi xa

Chẳng được mấy khi về thăm nhà

Thời gian cho chị ngày thưa thớt

Chị ngóng mỏi mòn trong thiết tha

Một buổi chiều ấy – chiều mùa đông

Hẹn ước chị buông, chị lấy chồng

Lá thư chị viết cho người cũ

Dòng chữ lem hồng giọt tình vong

Anh trở về đây lúc chiều hôm

Chị gái ngày xưa đã không còn

Mộ chị nằm đó giờ xanh cỏ

Hôm ấy chiều mưa nhuộm tím buồn

Anh ghé nhà Chị, gặp đứa em

Nó kể chuyện xưa lệ ướt mèm

“Năm đó nước về đây lớn quá

Chị không chạy kịp bởi trời đêm”

Mới nói vài câu đã vỡ òa

“Chị dặn rằng anh đang ở xa

Chuyện này sẽ khiến anh buồn lắm

Đành dối anh, chị theo người ta”

Anh đứng lặng yên giữa hoàng hôn

Cũng buổi chiều mưa ướt mất hồn

Khóc người con gái năm mười tám

Anh về thơ thẩn nhớ chị luôn

Anh có buồn không?

Có buồn không?

Anh có buồn không?

Có buồn không?

Người ta quên rồi

Người ta bỏ

Bỏ con đò nhỏ

Bỏ dòng sông

Anh có buồn không?

Có buồn không?