Tôi cố để thắng cái không cần thắng

Khi ấy, khoảng 1974 tôi được chứng kiến một bi kịch , một cuộc đấu đá kịch liệt quanh bàn cờ tướng ở vùng Trạm thản . Đoan Hùng. Phú Thọ. Con đường QL số 2 từ Hà Nội đi Tuyên Quang qua đây thì nhiều tài xế xe khách, xe tải thường dừng nghỉ một thời gian để mua gỗ, măng, nhựa trám, và vài thứ đặc sản khác. Nguồn hàng này khi đó còn là hàng cấm nên lợi lạc của nó khá hấp dẫn, giúp cánh tài xế dễ làm giàu. Ngoài những tài xế dừng nghỉ ở đây để mua hàng có một vị khách đặc biệt, chừng dưới ba mươi tuổi.

Anh là Hồ Cương từ vùng Thổ Tang lên. Anh ta có mặt ở đây để …đánh cờ tướng, đánh bài với ông Biển, một tay cờ nổi tiếng, đã vô địch đền Hùng vài lần. Tiếng tăm ông vọng đến Hải Phòng, Nam Định, Tô Tịch Hà Nội và nhiều anh tài đã tới đây thi thố. Hồ Cương, người thanh niên kia cũng vậy. Anh đánh kiểu xanh chín, thắng thua cả tháng mà không chán. Nhưng thường thì anh thắng ván cuối, giá trị ván cờ, ván bài bằng cả ngày hôm đó. Người thua đau hơn hoạn. Cũng có lần anh thắng một trận lẫy lừng, được một chiếc xe “simson” Mokich của Đức mới tinh, trong một ván bài.

Số là trận ấy, hai bên chơi “Xì tố”. KIểu chơi này, trong giữa trận đánh mỗi bên có thể “Tố” thêm số tiền lên cao ngất ngưởng, nếu thắng thì vinh quang, thì nổi tiếng nhưng nếu thua, có thể sạc nghiệp. Anh nào không chịu nổi thì xoá kèo.Bỏ cuộc. Trận ấy găng. Nếu lật bài ra, ông Biển thua là cái chắc. Ông tố lên hơn hai triệu ( tôi không nhớ thật rõ số tiền này) nhưng nó ứng với chiếc Simson Mokich mới tinh màu đu đủ bánh chưa chạm đất, dựng ở góc nhà chỉ để làm cảnh của ông. Cương rút một điếu “A Lào” ra hút, gian nhà thơm nồng giữa tiết đông giáp tết. Rồi anh nói: Tôi đồng ý giá này, nhưng nếu tôi thắng, xin ông cho tôi cái Simson Mokich phủ mền hoa kia. Nếu tôi thua tôi trả ông ba triệu. Gấp rưỡi. Ông Biển gườm gườm nhìn bộ dạng nghèo khó, tầm thường của vị khách trẻ và hô “Chơi!”. Ông nói thêm: Nếu anh xoá kèo này, tôi phạt anh một trăm thôi. Ông nói và hi vọng tay kia bỏ cuộc vì nếu nó dấn tới là ông thua. 

Người trẻ tuổi vẫy một thanh niên thuộc cánh của cậu ta, sai khiến cậu ấy ra mở cốp chiếc xe “Electronic” của Liên Xô to kềnh như cái thuyền, lấy vào một bao tải khá nặng nề. Anh ra lệnh: Em mở ra, lấy cho anh gói nhỏ hơn, đếm lấy ba triệu để anh nộp ông đây. Mươi người có mặt toát mồ hôi. Thời đó có cái nhà vườn đất ven đường, rộng hàng nửa mẫu chỉ bán với giá vài triệu bạc. Bao tải tiền của anh kia có thể mua được …nửa xóm này. Rồi anh hất hàm đề nghị ông Biểu mở bài.

Ông Biển không mở. Ông cầm mớ bài của ông vứt vào đống rác rồi đứng lên chậm chạp mở tủ lấy chìa khoá xe trao cho bên thắng cuộc. Cậu kia cảm ơn rồi lách gói tiền “Bé hơn” lấy ra vài trăm đưa cho anh em xem và nói: Anh em ta ra thị xã làm bữa tiệc, mừng xe mới cho tôi. Cả đoàn giải tán cuộc bài bạc. Họ nổ máy mấy chiếc xe tàng tàng đi theo chiếc xe Mokich mới cáu cạnh phi ton ton phía trước. Tay thắng cuộc trông như một thủ lĩnh nghĩa quân thời dã sử. 

Vài tháng sau, đi lại vùng này, dù anh có nhiều xe nhưng anh cố ý đi cái xe Simson Mokich vinh quang chứ không đi xe nào khác. Khi vào xóm, có khi anh gửi lại chiếc Simson ở nhà ông Biển. Tới Tuyên Quang, anh ta lại hạ gục một tay cờ thượng đẳng ở đó, phần thắng là cả một cái xà lan xúc cát sỏi đang hái ra tiền.

Hai mươi năm sau tôi gặp lại anh ở Đà Nẵng, chúng tôi ở cùng ở một khách sạn. Tôi hỏi anh về những bí quyết giúp anh gần như bách chiến bách thắng, anh trả lời rất tường tận (Vì lúc này anh không làm nghề này nữa). Anh cho biết, trong một trận cờ, có thể anh giả vờ đánh kiểu đỏ đen và thua lai rai hoài! Nhưng là người Hoa, anh bấm giờ, khi quá nửa đêm, cơ mệnh của người đối diện đã bước sang một ngày mới, chịu chi phối bởi một cung mới, có thể hay hơn, có thể vô cùng tệ hại! Chiếu theo bát quái, bên kia đã đến giờ “Tuyệt mệnh” hoặc “Hoạ hai” là Cương nhấn tới. Có khi chỉ một ván, anh hốt hết mớ bạc để tận trong đáy két nhà kia. Đã có thời, ở Bắc Ninh, anh đẵ thắng được cả một…cây xăng, vì lúc ấy anh áp dụng một chiêu kín.

Trong những ván cờ thua, anh quan sát thật kỹ xem sở trường của bên kia là gì rồi tập trung tinh lực triệt bằng được quân ấy. Bên kia mất thăng bằng, vỡ chiến thuật và thua trận. Tôi hỏi : Toàn thắng vậy, anh thấy vinh quang không?. Anh cúi mặt, giọng trầm xuống. Không!. Tôi để yên, không muốn phá vỡ tâm trạng anh.

Một lúc sau anh hỏi tôi “Bác có nhớ cô Toàn, nhỏ nhỏ người, hay mang gà luộc đến bán cho bên thắng cờ khi xưa không ?” Tôi nói có nhớ. Anh nói: Em là người Hoa, biết môn diện tướng học và biết bấm “Đôi tuổi”trong hôn nhân. Nếu mà em lấy được cô ta, sự nghiệp sẽ lẫy lừng, sống trường thọ vinh quang. Em đã tiếp cận họ hàng nhà cô, giúp đỡ, cho biếu họ khá nhiều tiền. Nhưng khi hỏi, cô ấy không đồng ý!.

Rồi cô ấy lấy chồng, một tay bộ đội phục viên rất bình thường, và họ có hai người con. Với em, đó là trận thua đau đớn nhất. Dẫu có thắng hàng trăm ván cờ, thu hàng trăm tỷ đồng mà không lấy được cô gái quê mùa đẹp lung linh, thuần khiết này thì coi như thua trắng. Em không bao giờ quên được trận thua này. Hôm nay em có việc nhờ bác. Tôi ngạc nhiên chờ đợi.

- Ba mẹ em mất hết rồi. Cô vợ đầu cũng mất, em phiêu du bên Lào, buôn trầm hương, đánh bạc tiếp bằng vốn nghề của mình. Giờ lớn tuổi, phải lấy vợ, hôm nay do duyên trời gặp bác em nhờ bác giả vờ làm nhà trai, đi hỏi vợ cho em.

Tôi vui mừng nhận lời và háo hức xem mặt người được cầu hôn hôm nay. Chiều trên bờ biển Đà Nẵng mát lành. Tôi và vài người thân của Hồ Cương đi trên một chiếc Mercedess S 500 của anh đến một khách sạn lớn. Khi xuống xe tôi hỏi “Tổ chức lễ hỏi thôi mà dùng tới khách sạn hoành tráng cỡ này cơ à?” Cương đáp : Không ạ. Hôm nay em đến cầu hôn bà chủ khách sạn này!.

Khi đoàn khách yên vị, Cương cầm bó hoa tuyệt đẹp và chiếc hộp đỏ chứa chiếc nhẫn kim cương đến, quỳ xuống trước bà chủ khách sạn, một thiếu phụ đẹp và trang trọng. Anh mở lời “Em ơi, anh yêu quý và hy vọng ở em hơn hai mươi năm nay rồi…. em đồng ý nhé” Giọng Cương hơi vấp váp, nghèn nghẹn nhưng chân thành đến mức mấy pho tượng đá trang trí trên tường có lẽ cũng xúc động. Thật tiếc, cuộc cầu hôn không thành công!. Cô gái nói "không" bằng sự lịch lãm chết điếng.

Khi cả đoàn thẫn thờ lên xe ra về thì cô gái, nay là một Doanh nhân cương trực, đẹp một cách sang cả nói nhỏ vào tai tôi: “Bác Cường ở lại, cháu có câu chuyện muốn nói, xong cháu đưa bác về sau". Tôi ớ người ra và qua trao đổi ngắn mới kinh ngạc nhận ra đây chính là cô Toàn, cháu ông chủ sòng bài ở Trạm Thản, Đoan Hùng khi xưa.

Tối đó, tôi ra sức vận động miễn phí cho Cương trong vụ này, khuyên bảo cô Toàn nắm lấy cơ hội, đáp lại lòng yêu mến của Cương. Tôi nhận thấy Hồ Cương là một người thông minh, năng động, giàu ý chí và luôn may mắn, rất hợp với Toàn trong khi Toàn cũng đang sống đơn chiếc ba năm nay sau khi anh chồng bộ đội phục viên đã mất. Toàn ngồi nghe rất kỹ. Cô im lặng rất lâu. Hình như cô phải cân nhắc rất kỹ một điều gì đó. Cuối cùng, cô nói: Bác Cường ạ, hơn hai mươi năm trước cháu đã phải khốn khổ vì đề nghị này. Biết được anh ấy sẽ cầu hôn cháu hồi ở Trạm Thản, cháu mất ngủ mấy đêm cũng vì những day trở này và đã nói "không".

Cách đây gần một tháng, anh ấy gặp lại cháu trên mạng xã hội, đã chuyện trò thân mật với nhau và cháu đoán sẽ có ngày hôm nay. Nhưng cháu vẫn từ chối vì một lý do. Anh ấy có tất cả những điều tốt như bác vừa nói, cháu công nhận. Nhưng anh ấy sở hữu một tính xấu có thể làm hư hết mọi việc, mọi dự cảm, mọi toan tính của cháu. Cháu có được cơ nghiệp ngày nay bởi cháu BIẾT THUA nhiều cuộc chơi. Biết cương, biết nhu trước cuộc đời đầy biến loạn này. Còn anh ấy, từ hai mươi năm trước cháu đã thấy rõ TÍNH HIẾU THẮNG của anh ấy qua cả cặp chân mày đến cặp môi cương cường như cánh cung thời loạn. Anh ấy không chịu thua ai bao giờ, kể cả trong cờ quạt hay tranh chấp ngoài đời! Nên cháu từ chối

Cháu cần một người chồng nhân ái, tầm nhìn rộng, biết hoá giải những phức tạp bằng cái tâm, chứ không cần người giỏi và hiếu thắng. Ba năm nay kể từ khi chồng mất, loại giỏi giang như thế này cháu gặp đã hàng tá… 

Tôi không biết nói gì hơn khi về khách sạn gặp lại Cương. Toàn đã chỉ cho tôi rằng: Loại người như Cương, chỉ cần “chọc” trúng vào một góc cái yếu, cái dốt là sự tự ái sẽ bùng lên đến khuất mờ hết lý trí và thẳng tay đạp đổ tất cả.

Đoạn kết đau buồn này đã gần ba mươi năm trôi đi, từ 1995. Hôm nay bỗng chợt ùa về vì, hai ngày qua, suýt nữa tôi cũng bị mắc căn bệnh chết người của Cương. Tôi cố để thắng cái không cần thắng. Cố để thắng cái sự bọt bèo mà cuộc đời chỉ mất hai tuần là quên béng cả người thắng kẻ thua, coi như chiếc là rơi ngoài vạt rừng, rồi cuốn theo chiều gió hoặc mục nát ngay. Bệnh Hiếu thắng có thể giết chết một con voi nếu voi cũng thích hiếu thắng. Nó chưa giết được tôi nhưng nó cướp mất bốn năm đêm mất ngủ, người mệt dã ra. May là nhớ lại câu chuyện này và mọi thứ qua đi rất nhanh.

Hy vọng cả Cương và Toàn sẽ đọc được những dòng này và nếu không kết tóc se tơ được với nhau, hãy là bạn của nhau. Hai bên rất cần cho nhau. Còn tôi, chỉ còn chỉ một chữ TIẾC đang mờ dần. Chắc cậu Cương cũng vậy.