Bi kịch của Yoon

Nghĩ mãi vẫn không ra được bằng một niềm tin tâm linh nào mà Tổng thống Yoon Suk Yeol lại chơi ngu bấm nút tự hủy. Không biết Yoon còn gì trong hồ lô không chứ kết thúc vầy chán quá! 

Quân đội Hàn Quốc tuyên bố thiết quân luật vẫn có hiệu lực sau khi Quốc hội thông qua nghị quyết bãi bỏ. Về kỹ thuật, nó chỉ kết thúc khi Tổng thống Yoon tuyên bố bãi bỏ. Hiến pháp Hàn Quốc quy định Tổng thống phải bãi bỏ thiết quân luật nếu Quốc hội thông qua nghị quyết yêu cầu bãi bỏ. Nhưng lại không quy định rõ khung thời gian cho việc này.

Nhân diễn biến kịch tính ở Hàn Quốc, nhiều người chia sẻ lại một danh sách liệt kê số phận của các đời tổng thống Hàn Quốc. Đa số họ đều có kết cục bi thảm nhưng đại thể có thể chia ra làm hai loại: một là đi tù ra rồi mới làm tổng thống, hai là làm tổng thống xong rồi đi tù. Người hiếm hoi hạ cánh an toàn đến lúc này là cựu Tổng thống Moon Jae-in.

Liệu có phải vì Moon là tổng thống không tì vết? Hãy hỏi những người đầu ấp tay gối của quý vị! Tin tôi đi, họ sẽ buông một câu bí hiểm: Làm gì có bông tuyết nào trong sạch!

Riêng về chuyện chính trường Hàn Quốc thiết nghĩ các quý ông phải nhường sân cho phụ nữ bình luận. Bởi vì phải ngâm cứu phim Hàn Quốc rất nhiều mới có được insight, hiểu rõ nội tình, mà trong lĩnh vực này thì các quý bà là những chuyên gia đáng gờm.

Đầu tiên phải khẳng định là Tổng thống Yoon Suk-yeol đã phạm sai lầm chí tử với việc ban bố tình trạng khẩn cấp như một hành động tuyệt vọng, nhưng như thế không có nghĩa cuộc chiến đấu của ông là sai.

Với những ai có kinh nghiệm 20 năm xem phim Hàn Quốc như tôi, chính trường nước này hết sức thối nát, xoay quanh ba thế lực: đảng cầm quyền, đảng đối lập và giới kiểm sát viên, từ đó hình thành những cuộc đấu đá bất tận, với bóng dáng của các tập đoàn truyền thông dẫn dắt dư luận và các đại tập đoàn ở phía sau. Big media, big money!

Moon Jae-in đã không bị truy tố, chỉ vì trong cuộc họp nội các cuối cùng trước lúc rời chức, ông đã ký ban hành luật cải cách vai trò của viện kiểm sát và sửa đổi luật tố tụng hình sự được đảng Dân chủ cầm quyền (khi đó) thông qua gấp rút trong giai đoạn chuyển giao, vài ngày trước khi Yoon Suk-yeol nhậm chức vào tháng 5.2022.

Cùng với việc thành lập Văn phòng Điều tra tham nhũng đối với các quan chức cấp cao trước đó, các đạo luật này đã tước bỏ phần lớn quyền hạn điều tra của phía kiểm sát, hoàn thành cuộc cải cách về công tố, khiến cho việc điều tra và truy tố các chính khách tham nhũng trở nên hết sức khó khăn. Đó là một trong những nguồn cơn dẫn đến biến động bộc phát những ngày qua.

Đằng sau đó là cả một câu chuyện cừu hận giữa Yoon Suk-yeol, Moon Jae-in và đảng Dân chủ đối lập, với thủ lĩnh hiện nay là Lee Jae-myung.

Xuất thân là một kiểm sát viên, Yoon Suk-yeol thoạt đầu thuộc phe cánh của đảng Dân chủ. Trong suốt sự nghiệp, Yoon gây thù chuốc oán với các đại tập đoàn như Huyndai, Samsung, giới chính khách, giới tình báo và tư pháp... không thiếu mâm nào. Là kiểm sát viên đặc biệt trong vụ án pháp sư Choi Soon-sil vốn dẫn đến việc tổng thống Park Geun-hye bị hạ bệ, Yoon chính là người bắt giam Phó chủ tịch Samsung Lee Jae-yong.

Chính Moon Jae-in đã bổ nhiệm Yoon làm viện trưởng viện kiểm sát địa hạt trung tâm Seoul, một vị trí quyền lực trong hệ thống tư pháp, với quyền điều tra, truy tố các quan chức cấp cao. Ở vị trí này, Yoon chính là người điều tra, bỏ tù các cựu tổng thống thuộc phe bảo thủ là Park Geun-hye và Lee Myung-bak. Bảng thành tích của ông còn bao gồm ba giám đốc tình báo quốc gia, một cựu chánh án tối cao và hơn 100 cựu quan chức và lãnh đạo doanh nghiệp.

Nhờ đó Yoon được Moon bổ nhiệm làm tổng trưởng kiểm sát vào tháng 7.2019. Nhân dịp này tờ Korea Herald đã có bài bình luận giật tít Yoon Suk-yeol, người bảo vệ công lý hay tay sai của quyền lực?

Yoon dường như đã chọn vế thứ nhất và đó cũng là khởi đầu cho sự tan vỡ với Moon và đảng Dân chủ, những người đưa ông lên vị trí kiểm sát viên số 1 của Hàn Quốc, khi ông tấn công cả những thành trì kiên cố của cánh tả trong cuộc thánh chiến của riêng mình, bất chấp đó là ai. Hệ quả của những cuộc đấu đá kịch tính sau đó cũng là nguồn cơn đưa Yoon trở thành tổng thống và cũng khiến ông đối mặt với tình thế cheo leo như hiện nay.

Ban bố thiết quân luật, mà trong trường hợp của Tổng thống Yoon Suk Yeol có thể được gọi là một cuộc đảo chính, cần phải có sự hậu thuẫn của quân đội, sự hậu thuẫn của đảng cầm quyền và cần phải có một kế hoạch kỹ lưỡng, ra tay thần tốc.

Trong tình huống thông thường, ông phải nắm được ít nhất một nửa số ghế Quốc hội, tức 150 phiếu, để ngăn cản Quốc hội bãi bỏ tình trạng thiết quân luật. Hoặc chí ít cũng phải có 120 ghế để viện đến chiến thuật filibuster nhằm câu giờ.

Trong trường hợp của ông Yoon, ông thậm chí không có sự ủng hộ của đảng cầm quyền, vốn nằm ở phe thiểu số trong Quốc hội. Việc đảng Dân chủ đối lập nắm thế đa số khiến ông phải tiến hành bước đi cực đoan là phải ngăn chặn bằng mọi giá việc Quốc hội nhóm họp với số lượng đại biểu quy định (151 người) để có thể vô hiệu hóa thiết quân luật.

Để thực hiện việc này, ông Yoon đã cài cắm những người thân tín vào các vị trí như Bộ trưởng Quốc phòng và Tham mưu trưởng Lục quân. Ở đây có điểm thú vị là Tham mưu trưởng Lục quân được giao làm chỉ huy thiết quân luật, chứ không phải Tổng tham mưu trưởng liên quân. Lý do cho việc này là Tổng tham mưu trưởng liên quân phải được rảnh tay để ứng phó và giám sát tình hình với Bắc Hàn.

Kế hoạch bí mật phải bao gồm việc triển khai quân thần tốc để kiểm soát các yếu lộ dẫn đến trụ sở Quốc hội và phong tỏa, chiếm đóng trụ sở Quốc hội. Đồng thời phải có kế hoạch khiêu khích các nghị viên phạm tội quả tang để ra tay bắt giữ. 

Các tính toán của ông Yoon như tuyên bố bất thình lình và vào thời điểm đêm khuya đều phục vụ cho yêu cầu này, nhằm khiến các nghị viên trở tay không kịp. 

Tuy nhiên, vì để bảo đảm tính chất bí mật nên kế hoạch chỉ được phổ biến đến một nhóm nhỏ các chỉ huy cấp cao, không đến được với các binh sĩ. Việc này khiến ông Yoon không có được sự ủng hộ từ các binh sĩ và sĩ quan cấp thấp. Đồng thời nó khiến họ bị bối rối, khi không được phổ biến đầy đủ kế hoạch hành quân trong lúc tình hình diễn biến quá nhanh.

Tuy việc phong tỏa và chiếm đóng trụ sở Quốc hội được giao cho lực lượng đặc nhiệm tinh nhuệ nhưng ngay cả các binh sĩ này cũng không dám ra tay quyết liệt để ngăn cản các nghị viên cũng như người dân biểu tình.

Kế hoạch thiết quân luật đã thất bại khi mà có đến 190 nghị viên vào được bên trong Quốc hội, hơn số lượng 151 người cần thiết. 

Ngay cả khi Quốc hội thông qua nghị quyết bãi bỏ thiết quân luật, ông Yoon vẫn có thể từ chối ra lệnh bãi bỏ, nhưng hành động này là vô nghĩa, vì ông đã không còn sự chính danh và việc ngoan cố trì hoãn sẽ biến ông trở thành kẻ đảo chính đích thực và là kẻ thù của công chúng. Sinh mạng chính trị của Yoon đã kết thúc từ lúc đó.

Nếu như mà viết kịch bản phim, để kế hoạch được thực hiện hoàn hảo thì phải tiến hành cuộc tấn công false flag, sau đó âm thầm điều lực lượng quân đội vào các vị trí trọng yếu rồi mới bất thần tuyên bố thiết quân luật, thì khả năng thành công mới cao hơn.

Theo tiết lộ của các quan chức Hàn Quốc tại phiên điều trần ở Quốc hội hôm nay, gần 300 binh sĩ và cảnh sát đặc biệt đã được triển khai đến các địa điểm của Ủy ban Bầu cử quốc gia trong đêm 3.12. 

Điều đáng kinh ngạc là lực lượng này xuất hiện chỉ 6 phút sau khi Tổng thống Yoon Suk Yeol tuyên bố thiết quân luật. Cụ thể, lúc 22 giờ 33 phút (giờ Hàn Quốc), một đội tiền trạm 10 người tiến vào trụ sở Ủy ban Bầu cử quốc ở thành phố Gwacheon, tịch thu điện thoại của 5 nhân viên. 

Sau đó, có thêm 100 binh sĩ được triển khai đến đây. Tổng cộng các binh sĩ đã chiếm trụ sở Ủy ban Bầu cử quốc gia trong 3 tiếng 20 phút. Ngoài ra, một số binh sĩ cũng được triển khai đến các địa điểm khác của Ủy ban Bầu cử quốc gia.

Sự xuất hiện nhanh chóng của họ cho thấy đây là lực lượng được phổ biến kế hoạch từ trước, khác với lực lượng được triển khai đến trụ sở Quốc hội vốn chỉ xuất hiện sau khi ông Yoon tuyên bố thiết quân luật khoảng 1 tiếng.

Trong phiên điều trần hôm nay, tướng Park An-su, chỉ huy thiết quân luật, cho biết ông không hề biết về việc quân đội được triển khai đến Ủy ban Bầu cử cũng như không hề đưa ra mệnh lệnh này.

Diễn biến này làm dấy lên giả thuyết rằng chính Ủy ban Bầu cử mới là mục tiêu then chốt của vụ thiết quân luật này và cả ông Park An-su cũng không được phổ biến về kế hoạch tuyệt mật. 

Trước đó, có nhiều người thuộc phe bảo thủ tố cáo có gian lận trong cuộc bầu cử nghị viên vào tháng 4. Vì thế, thiết quân luật và vụ bao vây trụ sở Quốc hội có thể chỉ là màn giương đông kích tây để đột kích vào trụ sở Ủy ban Bầu cử.

Hiện chưa rõ lực lượng của Tổng thống Yoon có thu hoạch được kết quả gì hay không. Nhưng có vẻ game càng ngày càng hay rồi. Chứ như ban đầu thì kết thúc nhạt quá!

Đảng Dân chủ đối lập ở Hàn Quốc cho biết họ nhận được nhiều báo cáo gợi ý Tổng thống Yoon Suk-yeol có thể tuyên bố thiết quân luật lần thứ hai. 

Trong khi đó, Trung tâm nhân quyền quân sự cho biết có nhiều dấu hiệu bất thường ở các đơn vị lục quân. Cụ thể, cấp chỉ huy đại đội trở lên nhận được lệnh sẵn sàng điều động khẩn cấp từ nay đến ngày 8.12, một ngày sau khi Quốc hội tiến hành bỏ phiếu luận tội vào ngày 7.12.

Lưu ý đây hoàn toàn có thể là mưu chước của phía đối lập nhằm tạo dư luận phục vụ cho việc luận tội ông Yoon. Tuy vậy, diễn biến này vẫn đáng chú ý, và như thường lệ, các nhà làm phim Hàn Quốc không làm chúng ta thất vọng, dù đã biết trước kết quả!